Je kunt stellen dat je bij een traumatische ervaring een psychische wond en soms ook een lichamelijke wond oploopt. Deze ervaringen krijgen zelden de aandacht die ze nodig hebben. We zijn geneigd pijn te verdringen, waardoor deze zich kan gaan uiten in spanningen en geestelijke of lichamelijke klachten.

Traumatherapie is een ondersteuning bij het verwerken van ingrijpende gebeurtenissen. Traumatische ervaringen hebben invloed op de manier waarop we denken, de vrijheid van ons handelen, de rust onder onze emoties maar ook op ons fysiek functioneren. Traumatherapie werkt daarom vanuit een psychosomatische en systemische invalshoek zodat trauma ook echt opgelost kan worden. Hierdoor neemt de innerlijke kracht, vitaliteit en geluksbeleving toe en kunnen kwaliteiten en talenten weer geleefd worden.

Traumatherapie biedt uitkomst bij het oplossen van problemen die hun oorsprong hebben in een of meerdere traumatische ervaringen in het recente of verre verleden, bijvoorbeeld:

• angstklachten
• chronische stress
• burn-out
• ernstige onzekerheid
• moeizame rouwprocessen
• zingevingsproblematiek
• overgevoeligheid
• verslavingen
• psychosomatische klachten
• seksuele problemen
• depressiviteit
• steeds terugkerende relatieproblemen
• posttraumatische stressstoornissen

Definitie traumatherapeut

Traumatherapeuten zijn professionals in de psychosociale gezondheidszorg die cliënten begeleiden bij het verwerken van psychotrauma. Daardoor kunnen cliënten deze trauma’s verwerken en beter leren omgaan met de pijnlijke en verstorende gevolgen ervan. Het resultaat daarvan is dat zij psychisch stabieler worden, een positiever zelfbeeld ontwikkelen en beter gaan functioneren in hun sociaal-maatschappelijke omgeving. 

Kernwaarden van de traumatherapeut

1. Traumatherapeuten werken vanuit de visie dat cliënten in staat zijn hun eigen trauma’s te verwerken, maar daarbij hulp nodig hebben van een therapeut. Cliënten worden geholpen hun eigen psychische verwerkingskracht te benutten. 
2. Traumatherapeuten behandelen hun cliënten vanuit het perspectief van samenhang tussen fysieke, sociale en emotionele factoren ten aanzien van trauma’s. Zij hebben dus een holistisch visie op traumaverwerking. 
3. Traumatherapeuten benutten de therapeutische relatie met hun cliënten als het centrale mechanisme van traumaverwerking. Zij besteden daarom veel aandacht aan deze relatie. 
4. Traumatherapeuten gebruiken een werkwijze waarin evaluatie, probleemomschrijving (diagnose) en traumaverwerking centraal staan. Dit doen zij met aandacht voor de maatschappelijke context, culturele achtergrond, interne factoren en individuele verschillen van hun cliënten. Zij houden daarbij ook rekening met systemische invloeden zowel vanuit de privé-sfeer als de maatschappelijke sfeer.
5. Traumatherapeuten hanteren een therapeutische houding bij het verwerken van psychotrauma met gevoeligheid voor de psychische en sociale factoren die uniek zijn voor elk individu. 
6. Het belang van de cliënten staat altijd voorop, boven dat van de mensen in hun omgeving.
7. Traumatherapeuten kunnen werkzaam zijn in diverse omgevingen en werkgebieden. Maar zij werken altijd volgens practice based evidence, gebaseerd op wetenschappelijk theoretische modellen. 
8. Traumatherapeuten werken samen met andere professionals in de gezondheidszorg om het leven en functioneren van hun cliënten te verbeteren. 
9. Als traumatherapeuten vrijgevestigd werken, bezitten zij de nodige  ondernemersvaardigheden om hun praktijk te laten voortbestaan. 
10. Als traumatherapeuten in loondienst werken, zijn zij goed in staat om binnen en buiten hun organisatie met collega hulpverleners samen te werken. 
11. Traumatherapeuten blijven zich vakinhoudelijk ontwikkelen door het volgen van intervisie en supervisie om hun professionaliteit voortdurend te versterken. Ook ontwikkelen zij zichzelf door het lezen van vakliteratuur, het bijwonen van congressen en symposia en het volgen van bij- en nascholing.
12. Traumatherapeuten zijn in staat een hechte vertrouwensrelatie met hun cliënten op te bouwen. In deze relatie staat het zelfbeschikkingsrecht van de cliënt voorop. 
13. Traumatherapeuten hebben een zuivere ethische houding betreft de relatie met de cliënt en zijn goed op de hoogte van de kwetsbare positie waarin een getraumatiseerde cliënt zich bevindt. Zij zullen deze nooit op wat voor manier dan ook misbruiken.

Holistische mensbeeld en traumatherapie 

Er is een voortdurende wisselwerking tussen alle onderdelen van het lichaam, de emoties, gedachten, behoeften en herinneringen, en de interactie daarvan met de omgeving. Als iemand daarom een psychotrauma meemaakt, heeft dat invloed op al deze onderdelen. Het hele systeem van de mens raakt daardoor verstoord. Daarom gebruikt de therapeut technieken en methoden die op al deze delen van de mens gericht zijn. De traumatherapeut gaat dus uit van een holistisch mensbeeld.

Zelfgenezend vermogen van de cliënt

Traumatherapeuten gaan er vanuit dat ieder mens een zelfgenezend vermogen bezit. Zij stimuleren dit zelfgenezend vermogen op vele manieren zodat hun cliënten tussen de consulten door verder kunnen gaan met de verwerking van hun psychotrauma. Ook worden de cliënten  erop voorbereid dat zij na beëindiging van de therapie onafhankelijk van de traumatherapeut verder kunnen gaan met het genezen van de laatste restanten van hun posttraumatische stress. 

De belangrijkste doelstellingen van traumatherapie 

Een traumatherapeut heeft drie fundamentele doelstellingen. Deze drie liggen ten grondslag aan al het handelen van de therapeut. 

Doelstelling 1: Verwerking van psychotrauma
Traumatherapeuten helpen cliënten om hun trauma’s zodanig te verwerken dat de kwaliteit van hun leven daardoor aanzienlijk verbetert. Cliënten hebben daardoor:

1. minder of geen last meer van posttraumatische stress stoornissen (PTSS) als gevolg van hun psychotrauma;
2. minder of geen last meer van storende overlevingsstrategieën en beschermingsmechanismen die door hun psychotrauma zijn ontstaan; 
3. een positiever zelfbeeld en meer zelfvertrouwen; 
4. meer vermogen om goed te functioneren zowel in de maatschappij als in de privé-sfeer.

Doelstelling 2: Aanleren van autonomie
Traumatherapeuten bereiden hun cliënten er op voor om in het dagelijks leven autonomer te functioneren, doordat ze minder of niet meer gehinderd worden door de gevolgen van hun psychotrauma.

Doelstelling 3: Traumaregulatie
Traumatherapeuten begeleiden cliënten om hulpbronnen te ontwikkelen, arousal te reguleren en positievere gevoelens op te wekken. Hierdoor wordt het voelen van veiligheid en controle vergroot. Hierbij gebruiken zij vooral lichaamsgerichte technieken zoals mindfulness en adem-regulatie oefeningen.

Taakgebieden

Signaleren van de hulpvraag

Traumatherapeuten hebben voldoende kennis over psychopathologie om posttraumatische stress stoornissen (PTSS) te herkennen. Zij kunnen daar tevens adequaat uitleg over geven aan de cliënt. 

Analyse van het probleem

Traumatherapeuten kunnen grondig analyseren wat bij cliënten de oorzaak is van hun trauma en wat eventueel tot een gebrek aan draagkracht leidt om het trauma te verwerken.

Bepaling van het doel 

Traumatherapeuten definiëren samen met hun cliënten wat het doel is dat ze willen bereiken met de traumatherapie. Dat is in principe een leven waarin de cliënten geheel of gedeeltelijk bevrijd zijn van de remmende en pijnlijke gevolgen van hun trauma’s. 

Overwegen van de behandelmogelijkheden

Traumatherapeuten hebben voldoende kennis over indicatie en contra-indicatie bij traumatherapie. Zij kennen hun grenzen en weten wanneer zij moeten doorverwijzen naar collega’s.

Opstellen van een behandelplan

Traumatherapeuten kunnen een gedegen behandelplan maken dat afgestemd is op de behoeften van de cliënt. Zij kunnen daarbij onderscheid maken in enkelvoudig, meervoudig en complex trauma en dit herkennen bij de client. Dit behandelplan is zodanig opgesteld dat het ook voor andere betrokken hulpverleners begrijpelijk en toepasbaar is. 

Behandelen

1. Traumatherapeuten beheersen een groot aantal behandelmethoden uit verschillende therapeutische disciplines. Zij kunnen die bij een groot aantal verschillende soorten trauma’s toepassen. Ook kunnen zij deze met elkaar combineren.
2. Traumatherapeuten kunnen het lichaam deskundig betrekken bij de verwerking van psychotrauma. Zij kunnen traumatische reacties in het lichaam herkennen en de cliënt helpen hier beter mee om te gaan. 
3. Traumatherapeuten begrijpen goed wat een ontwikkelingstrauma is en de hechtingsproblematiek die daar mee samenhangt. Zij beschikken over verschillende vaardigheden om de cliënt te helpen hier beter mee om te gaan.
4. Traumatherapeuten zijn goed in staat trauma’s te behandelen die het gevolg zijn van lichamelijke letsel en falende fysieke bescherming.  
5. Traumatherapeuten kunnen verschillende soorten shocktrauma’s en high impact trauma’s behandelen.
6. Traumatherapeuten weten goed om te gaan met de interpersoonlijke problemen die bij cliënten kunnen ontstaan door onverwerkte trauma’s. Zij betrekken daarom ook de naasten van hun cliënten bij het therapeutische proces als dat wenselijk is. 
7. Traumatherapeuten zijn goed op de hoogte van storende overlevingsstrategieën en beschermingsmechanismen die bij cliënten ontstaan als gevolg van onverwerkte trauma’s. Zij kunnen daar adequaat mee omgaan en de cliënt helpen deze te (h)erkennen en los te laten. 
8. Traumatherapeuten zijn in staat adequaat om te gaan met situaties van overdracht die tijdens consulten kunnen ontstaan. Zij zijn daarbij goed in staat hun eigen reactie daarop (tegenoverdracht) te begrijpen en hiermee te dealen. 

Evalueren 

Traumatherapeuten evalueren regelmatig hun eigen behandelingen en de voortgang van hun cliënten. Soms doen ze dat met betrokken collega hulpverleners en soms samen met hun cliënten. 

Verstrekken van preventieve zorg 

Traumatherapeuten richten zich op het ondersteunen van het zelfmanagement van hun cliënten t.a.v. traumaverwerking. Daarbij worden ook hun naasten en hun sociale netwerk betrokken, met als doel het verbeteren van het dagelijks functioneren en de algehele kwaliteit van leven.

Samenwerken met andere zorgverleners 

Traumatherapeuten kennen de sociale kaart. Zij kunnen hun behandelplan bespreken met andere hulpverleners en zijn in staat tot doorverwijzing en multidisciplinair overleg en samenwerking.

Voorlichten 

Traumatherapeuten zijn goed op de hoogte van de meest recente wetenschappelijke ontdekkingen op het gebied van trauma en traumatherapie. Zij hebben voldoende kennis over psychotrauma en de gevolgen daarvan en kunnen daarover voldoende voorlichting geven aan cliënten en hun sociale contacten. Tevens kunnen zij andere betrokken hulpverleners voldoende voorlichting geven over psychotrauma. 

Beheren 

Traumatherapeuten zijn in staat tot professionele verslaglegging en dossiervorming en werken volgens de privacy regels vanuit de AVG. Tevens kunnen zij hun behandelingen voldoende documenteren voor betrokken hulpverleners.

Afronding van de therapie

Traumatherapeuten zorgen ervoor dat er een goede afronding plaatsvindt van de therapie. Daarin kijken therapeuten zorgvuldig of de PTSS van hun cliënten dermate verminderd is dat ze zonder verdere therapie verder kunnen. Uiteraard bestaat er altijd de mogelijkheid tot follow-up sessies. 

Kenmerkend voor de opleiding Traumatherapie Advanced is dat er meer nadruk ligt op praktijkervaring dan in de Traumatherapie Basics. Dit betekent dat naast het aanbod binnen de lesdagen, er onder andere binnen de supervisiedagen veel aandacht is voor de praktische toepassing van het opleidingsaanbod. Daarmee biedt deze opleiding je niet alleen de mogelijkheid tot verdere professionalisering als traumatherapeut maar is het ook een ondersteuning om je praktijk verder vorm te geven en uit te bouwen. Je doet in deze modules verdere verdieping op in de holistische traumabehandelingsmethodes en leert nieuwe therapeutische technieken. Ook doe je kennis en ervaring op met betrekking tot specifieke trauma-ervaringen. Daarnaast biedt dit jaar je de mogelijkheid om je eigen praktijk verder vorm te geven door de regelmatige supervisiedagen waarin praktijkvoering in de breedste zin van het woord aandacht heeft.

Module 4: Hechtings- en ontwikkelingstrauma

Je leert therapeutisch te werken met hechtings- en ontwikkelingstrauma, onder andere pre- en perinataal trauma en hechtingsproblematiek. Je doet kennis en ervaring op over de impact van trauma in de jeugd of kindertijd op iemands leven en de manier waarop dit door kan werken op lichaam en geest. Daarbij leer je ook hoe hechtings- en ontwikkelingstrauma door kan werken in het contact dat iemand met zichzelf heeft, maar ook in de mogelijkheid tot verbinden met anderen. Je leert herkennen wanneer het om dit soort trauma gaat, wanneer het geïndiceerd is om hiermee te werken. Tevens leer je methodes om dit op een veilige manier te doen

Module 5: Regressie en deelpersoonlijkheden 

Tijdens deze lesdagen doe je verdere ervaring op in het werken met regressietherapie. Je leert meerdere brugtechnieken om cliënten te helpen oude trauma’s te herbeleven, zodat ze kunnen worden verwerkt. Ook wordt de methode van BodyDrumRelease verder uitgewerkt en verdiept bij het verwerken van trauma’s.

Je doet daarnaast kennis en ervaring op in het werken met deelpersoonlijkheden. Dit is een methode die veel duidelijkheid geeft over het verschijnsel dissociatie, dat vaak na trauma’s optreedt. Je leert via deze methode om weer een gezonde eenheid en balans te laten ontstaan in de persoonlijkheid van cliënten met een posttraumatische stressstoornis. 

Module 6: Therapeutisch werken met shocktrauma

Tijdens deze lesdagen gaan we dieper in op ernstige traumatische ervaringen. We behandelen de belangrijkste shocktrauma’s en de specifieke benadering van diverse categorieën. Je leert deze vormen van trauma te behandelen vanuit een lichaamsgerichte en professionele benadering. Shocktrauma’s zijn onder te verdelen in verschillende categorieën:

1. In de eerste categorie moest het psychische systeem het eens opgeven en kon men zichzelf niet meer beschermen. Hieronder vallen trauma’s die te maken hebben met verdoving, hoge koorts,  ademnood, stikken en verdrinken.
2. De volgende categorie heeft te maken met trauma’s waarbij het lichaam niet in staat was om zichzelf te beschermen tegen fysiek letsel. Bij deze categorie krijgen we te maken met vallen van hoogte, opgelopen hoofd-/hersenletsel  en ongelukken met motorvoertuigen.
3. Bij de derde categorie gaat het over grensoverschrijding waarbij het slachtoffer niet kon ontsnappen. Dit gaat over de volgende trauma’s: aanvallen door dieren,  geblokkeerde vluchtweg of vastgehouden worden, verkrachting en seksueel misbruik

Supervisiedagen

Tijdens deze dagen staan we in kleinere groepen stil bij de therapeutische praktijkvoering. Daarin is er veel aandacht voor casuïstiek, het toepassen en verdiepen van opgedane kennis en ervaring vanuit de opleiding, overdracht en tegenoverdracht en voor praktijkvoering in de ruimste zin van het woord. Reflectie op de eigen therapeutische houding en de doorwerking daarvan op het therapeutisch contact zal vooral veel aandacht krijgen.

Begeleiding bij het schrijven van een paper

Tijdens dit leerjaar schrijf je een paper waarin je een theoretisch kader geeft over een traumagerelateerd onderwerp en waarin je laat zien hoe je daar in de praktijk mee gewerkt hebt. Je krijgt een begeleider toegewezen om je in dit proces te ondersteunen.

De belangrijkste leerdoelen zijn:

• herkennen van posttraumatische stressstoornissen
• therapeutische gespreksmethoden kunnen toepassen gericht op traumaverwerking
• therapeutische begeleidingsmethoden gericht op specifiek trauma (zie ook de onderwerpen in het lesprogramma)
• het opzetten van een behandelplan
• het uitvoeren van een therapeutische behandelaanpak
• het therapeutisch begeleiden van langere trajecten
• verdere ontwikkeling van mondelinge en schriftelijke uitdrukkingsvaardigheid in het vormgeven en onderbouwen van een behandelaanpak

Ook werk je aan je persoonlijke groei in relatie tot eventuele eigen onverwerkte trauma’s. Daardoor kun je de beleveniswereld van cliënten beter begrijpen. Daarnaast krijgen aspecten als overdracht en tegenoverdracht aandacht.

Als je de opleiding met een diploma wilt afronden, dan dien je deze optionele module ook te volgen.

De Examenmodule kan online worden aangevraagd en betaald. Om deel te kunnen nemen aan het examen, dien je je voor het uiterste inschrijfmoment aan te melden. Het uiterste inschrijfmoment en de voorwaarden van deze module kun je vinden in onze algemene betalings- en leveringsvoorwaarden. Aan het examen zijn kosten verbonden (zie hiervoor de bijkomende studiekosten).

Aan het eind van de opleiding geef je een eindpresentatie en schrijf je een paper waarin kennis, inzicht en toepassing samenkomen. Om in aanmerking te komen voor een diploma dien je dit examen en de praktijkopdrachten met een voldoende afgerond te hebben. Herkansing is mogelijk.

Supervisie

Tijdens de supervisiedagen wordt casuïstiek behandeld die de student inbrengt vanuit zijn eigen praktijk. Daarnaast is er op deze dagen aandacht voor: overdracht/tegenoverdracht, de therapeutische houding en vaardigheden, de therapeutische praktijk.

Je schrijft hiervoor zowel casuïstiekverslagen als reflectieverslagen.

Paper 

Tijdens de opleiding schrijf je een paper. Hierin behandel je een onderwerp dat relevant is binnen traumatherapie: je geeft een theoretisch kader maar laat ook zien hoe je je inzichten hebt toegepast in het werken met cliënten. De vanuit de opleiding aangeboden kennis, ervaring en methodieken zijn hierbij de leidraad. Meer informatie hierover vind je in de studieopdrachten.

Eindpresentatie

Ter afsluiting van de opleiding geef je een eindpresentatie. Het uitgangspunt van deze presentatie is het onderwerp dat je in de paper behandeld hebt en hoe je daar in de praktijk mee gewerkt hebt. Het doel van de presentatie is om in een intercollegiaal verband in staat te zijn jouw manier van werken en jouw visie duidelijk te maken. De presentatie wordt beoordeeld door een docent, supervisor en/of mentor.

Diplomering

Als je aan alle opdrachten hebt voldaan en je eindpresentatie met een voldoende is beoordeeld, ontvang je je diploma ‘Traumatherapeut Advanced’ met daarop een KTNO-code. Indien je ook de dagen psychopathologie en een erkende scholing psychosociale basiskennis volgens de Plato-norm hebt gevolgd, ontvang je op je diploma ook het SNRO-keurmerk.