Je Talentstamboom
Natuurtalent
Met het woord ‘natuurtalent’ bedoelen we meestal iemand die met een uitgesproken talent geboren is en die dit tot hoge ontwikkeling heeft gebracht, bijvoorbeeld een grote pianist of schilder. Maar in feite wordt ieder mens geboren met een natuurtalent.
Dit zijn de latente vermogens die bij je wezenlijke natuur passen, je ware karakter. Soms is het één uitgesproken talent en soms is het een combinatie van meerdere talenten. Latente talenten zijn ons genetisch materiaal dat nog niet tot wasdom is gekomen. Ontplooide talenten zijn als de takken van een boom en de rijpe vruchten zijn de resultaten van die talenten.
Natuurtalent en karakter
Het is in de prille kindertijd vaak al duidelijk wat iemands natuurtalent is. Sommige kinderen zijn van nature communicatief en zullen zich graag in die richting willen ontplooien. Andere kinderen zijn van nature technisch en kunnen al op vroege leeftijd uitstekend met ingewikkelde apparaten overweg. Sommige kinderen zijn natuurlijke schrijvers of kunstenaars, andere kinderen zijn geboren leiders of handelaars.
Veel mensen maken de fout een vaardigheid te ontwikkelen waar ze onvoldoende talent voor hebben. De kunst is om uit te zoeken waar je werkelijke talenten zitten. Een appelboom kan alleen appels produceren. Hij moet niet proberen peren voort te brengen. Daar heeft hij immers niet het genetisch materiaal voor.
Om uit te vinden wat je natuurtalent is, moet je op zoek gaan naar je wezenlijke karakter. Dat kun je bijvoorbeeld op de volgende manier doen:
- Denk eens terug aan je prille kindertijd. Zie jezelf als klein kind.
- Hoe zou je je karakter het best kunnen omschrijven? Rustig, actief, sociaal, graag alleen, zelfstandig, afhankelijk, emotioneel, stabiel, extravert, introvert, creatief, bazig, meegaand, zachtaardig, agressief, zakelijk, artistiek, dromerig?
- Denk vervolgens terug aan een bezigheid waar je heel goed in was; iets wat je heel graag deed en en waar je uren achtereen mee bezig kon zijn. Dan ben je waarschijnlijk een specialist die lange tijd heel diep kan ingaan op hetzelfde onderwerp.
- Of was je juist een kind dat voortdurend wat anders deed en niet lange tijd hetzelfde kon doen? Ook dat kan iets over je karakter en natuurtalent zeggen. Dan ben je waarschijnlijk een generalist.
Specialisten en generalisten
Bij loopbaancoaching kijk ik in het begin altijd of iemand een specialist of generalist is. Beide persoonlijkheidstypen zijn even belangrijk in de maatschappij. Kijk maar naar willekeurig wat voor organisatie, bijvoorbeeld een ziekenhuis. Daarin werken enerzijds een aantal specialistische artsen en verpleegkundigen en anderzijds het bestuur en het secretariaat. Beide categorieën zijn even belangrijk. Zonder het dagelijks bestuur wordt het een chaos en kunnen de artsen niet werken en zonder de artsen is een ziekenhuis natuurlijk ook nergens. Of kijk naar een ICT-bedrijf. Ook daar kunnen de specialistische IT’ers en de generalistische bestuurders niet zonder elkaar.
Ik spreek als lifecoach regelmatig met generalisten die zich minder voelen dan specialisten. Ze denken dat ze nergens goed in zijn en daarom gefaald hebben in hun loopbaan. Ik probeer ze er dan van te overtuigen dat generalisten net zo belangrijk zijn als specialisten. Sterker nog, de leiders in de maatschappij zijn meestal generalisten, want ze moeten een brede interesse hebben en met veel verschillende soorten mensen kunnen omgaan. Generalisten moeten niet proberen een specialist te zijn want dat ligt simpelweg niet in hun aard. En specialisten moeten evenmin proberen generalist te zijn.
Zoek de balans
Er zijn ook levensgebieden waarvoor we geen talent hebben, maar die toch belangrijk zijn om te ontwikkelen. Zo kan het zijn dat een kind veel technisch talent heeft, maar op sociaal gebied onbeholpen is. Dit kind heeft de neiging zich volledig op de techniek te storten en de ontwikkeling van zijn sociale vaardigheden te verwaarlozen. Het spreekt vanzelf dat daardoor later problemen ontstaan op sociaal gebied. Zo’n kind zal scheefgroeien. Na verloop van tijd zal hij een natuurlijk verlangen krijgen zijn sociale vaardigheden te ontwikkelen, ook al heeft hij daar weinig talent voor. Want zijn ‘scheefgroei’ maakt hem niet gelukkig en hij beseft diep van binnen dat hij meer balans in zijn persoonlijkheid moet brengen.
Talent en voldoening
We zijn in de wieg gelegd om een aantal taken in het leven te volbrengen en we hebben van onze ouders en voorouders precies de juiste talenten geërfd om deze taken uit te voeren. De uitvoering hiervan gaat over het algemeen gemakkelijk en we ervaren daarbij grote voldoening. Daarom is het belangrijk om duidelijk te krijgen wat je natuurtalent is, liefst al in de kindertijd. Maar het is nooit te laat om je talenten te ontdekken.
Teken je talent-stamboom
Een mooie manier om duidelijk te krijgen wat je talenten zijn, is via het tekenen van je talent-stamboom. Ik heb deze methode ontwikkelend in 2006 en er sindsdien met een groot aantal cliënten en studenten mee gewerkt. Ik heb er altijd hele goede reacties op gekregen.
Teken een stamboom van je familie. Deze stamboom gaat terug tot aan je grootouders en wellicht overgrootouders (voor zover je die gekend hebt of over ze gehoord hebt). Doe dat op de volgende manier:
Schrijf bij alle familieleden wat hun belangrijkste talenten of passies waren, zowel professionele als amateuristische.
Begin bij je ouders en ga vervolgens naar je grootouders. Zet ook bij jezelf je belangrijkste talenten. Je zult zien dat je veel talenten van je ouders en grootouders hebt geërfd.
Het kan zijn dat je ook karakterkenmerken hebt opgeschreven. Dat is prima. Talenten houden namelijk sterk verband met karakter. Sommige erfelijke talenten slaan een generatie over. Probeer eventueel van je ouders meer informatie over je grootouders te krijgen. Vraag ernaar. Ze zullen er graag over vertellen.
Als je klaar bent met de stamboom, stel je jezelf de volgende vragen:
Welke talenten heb je ontwikkeld?
Welke talenten gebruik je in je werk?
Welke gebruik je in je hobby’s?
Zijn er hobby-talenten die je professioneel zou kunnen gebruiken?
Welke talenten heb je nog niet ontwikkeld?
Welke talenten zou je nog willen ontwikkelen?
Welke talenten kun je op een unieke manier met elkaar combineren?
Word uniek en combineer je talenten
Kijk eens op welke manier je een aantal van jouw talenten op een unieke manier kunt combineren. Als je drie of vier talenten met elkaar combineert, dan is de kans klein dat iemand anders dat precies op dezelfde manier doet. Daar ligt dus een kans om iets heel unieks te doen wat nog niemand doet. Daar zou je heel succesvol mee kunnen worden!
Talentweerstand
Talentweerstand houdt in dat je een bepaald talent niet wilt ontwikkelen dat je van je ouders hebt geërfd. Het is ontstaan doordat je als kind een hekel had aan dat talent. Deze weerstand is vaak geheel of gedeeltelijk onbewust.
Voorbeeld
Een voorbeeld van iemand met zo’n weerstand was René, wiens ouders samen een succesvolle internationale handelsmaatschappij hadden. Ze werkten allebei fulltime in de zaak en waren vaak op reis. René kreeg daarom erg weinig aandacht van zijn ouders en een groot deel van zijn kindertijd moest hij volstaan met kinderoppas. Hij kreeg hierdoor een grote hekel aan de zaak van zijn ouders en zocht zijn toevlucht in schilderen.
Na de middelbare school ging hij naar de kunstacademie om zich verder te bekwamen in de schilderkunst. Zijn ouders waren daar sterk op tegen, want die wilden dat hij bedrijfskunde ging studeren. Maar René wilde totaal iets anders gaan doen dan wat zijn ouders deden.
Na voltooiing van de kunstacademie lukte het hem niet zijn brood te verdienen met schilderen. Pas na acht jaar ploeteren besefte René dat hij het roer moest omgooien. Daarom zocht hij mij op voor lifecoaching.
‘Kun je rondkomen van je schilderijen?’, vroeg ik hem.
‘Nee, totaal niet. Ik leef al acht jaar van een uitkering. Ik kan nauwelijks mijn huur betalen.’
‘Hoe is dat voor je?’
‘Waardeloos. Ik ben het helemaal zat om ieder dubbeltje te moeten omkeren.’
‘Wat zou je graag willen?’
‘Ik wil een normaal inkomen.’
‘Denk je dat dat lukt met je schilderijen?’
‘Ik ben bang van niet.’
‘Kun je een stamboom tekenen met daarin je ouders en grootouders?’
Hij maakte de tekening. Vrijwel al zijn voorouders waren ondernemers. Er zat geen enkele kunstenaar bij. Alleen zijn grootvader schilderde wat in zijn vrije tijd.
‘Wat weerhoudt je om zelf ook ondernemer te worden?’
‘Ik weet het niet. Ik heb gewoon een hekel aan commercie.’
‘Dat begrijp ik, maar hoe komt het dat je daar zo’n weerzin tegen hebt?’
‘Mijn ouders waren altijd met die rotzaak bezig. Ze hadden totaal geen interesse in mij. Bovendien waren ze heel vaak op reis en zat ik opgescheept met een kinderoppas.’
‘Wat voor gevoel heb je daarbij?’
‘Ik ben ontzettend boos op ze.’
Ik zette twee lege stoelen voor hem en zei:
‘Stel je voor dat je ouders op deze stoelen zitten. Wat zou je dan tegen ze willen zeggen?’
Hij keek wat verbaasd, maar na een korte stilte zei hij:
‘Ik vind het ontzettend asociaal dat jullie dag en nacht met die rothandel bezig waren en mij lieten stikken. Het interesseerde jullie totaal niet hoe het met mij ging!’
‘Wat is het diepste gevoel dat je daarbij hebt?’
‘Ik voel mij in de steek gelaten.’
Hij barstte in snikken uit en uitte veel verdriet en boosheid uit zijn eenzame kindertijd.
Na enige tijd kwam hij tot rust.
‘Ik voel mij opgelucht,’ zei hij. ‘Ik kan ook wel begrijpen dat ze al hun tijd in de zaak staken. Het ging vaak heel moeilijk met het personeel. Ze hadden veel moeite met delegeren. Ze dachten dat ze zelf alles beter konden.’
‘Je hebt natuurlijk goed gezien waarmee ze de fout in gingen.’
‘Ik zou het heel anders gedaan hebben. En bovendien had ik een veel betere balans geschapen tussen werk en gezin.’
‘Wat zou je nu willen?’
‘In ieder geval niet meer van een uitkering leven. De instanties doen ook steeds moeilijker. Het lijkt wel een ontmoedigingsbeleid.’
‘En wat zou je wél willen?’
‘Veel meer geld verdienen.’
‘Zou je dat kunnen?’
‘Niet met schilderen, dat heb ik lang genoeg geprobeerd.’
‘Waarmee dan wel?’
‘Uit mijn talent-stamboom blijkt dat ik ondernemersgenen heb. Maar ik ga beslist niet in de zaak van mijn ouders!’
‘Wat zou je wél willen?’
‘Een eigen zaak opzetten. Dat lijkt mij de beste optie.’
‘Kijk nog eens goed naar alle talenten die je hebt geërfd van je voorouders,’ vroeg ik hem. ‘En onderstreep die eens.’
Hij onderstreepte de volgende woorden: ondernemen, kunst, creativiteit, goede communicatie en sociale vaardigheden.
‘Kun je nu bij jezelf een aantal andere talenten of interesses opschrijven die je niet bij je voorouders kunt vinden?,’ vroeg ik.
Hij zette erbij: websites bouwen, fotografie, video.
We rondden de sessie af en ik gaf hem de opdracht om de komende weken dagelijks naar de stamboom te kijken.
René kwam na twee weken opnieuw langs voor een consult.
‘Hoe gaat het nu?’, vroeg ik. ‘Heb je al meer inzicht in je loopbaan?’
’Ik heb elke dag naar de stamboom gekeken en ik weet het nu! Wil je het weten?’
‘Heel graag!’
‘Ik ga websites ontwerpen!’
‘Dat klinkt goed.’
‘Met veel kunst, foto’s en video’s erop. Dat is helemaal van deze tijd! Ik heb daar al eens eerder aan gedacht. Ik heb in het verleden diverse websites gemaakt en die werden altijd erg gewaardeerd. Ze zijn totaal anders dan wat je meestal ziet op het web. Eigenlijk kan ik daar net zo veel creativiteit in kwijt als in schilderijen. Misschien nog wel meer.’
‘En ga je dan ook nog schilderen?’
‘Voorlopig alleen als hobby. Eerst moet er maar eens brood op de plank komen. Ik ben lang genoeg een armoedzaaier geweest.’
‘Dus dat besluit je?’
‘Ik ga morgen een nieuwe website bouwen!’
In twee jaar tijd had René een succesvol internetbedrijf opgebouwd. Het bedrijf ontwerpt en promoot websites voor bedrijven uit de hele wereld. Hij heeft 15 werknemers in dienst en kan de groei bijna niet aan. Maar hij geniet met volle teugen van zijn werk. Schilderen doet hij alleen nog in zijn vrije tijd. René had zijn natuurtalent ontdekt, het belangrijkste talent dat hij van zijn voorouders had geërfd, een combinatie van ondernemerschap, communicatie en creativiteit. Pas toen hij besloot dit te erkennen, werd hij succesvol.
Lees ook:
