Inge Hidding, oprichter platform Coaching rondom kanker

In dit tweedelige interview beantwoordt Inge Hidding onze vragen over kanker, haar eigen ervaring hiermee en coaching bij kanker.

Wat is kanker?

‘Hier is veel over te zeggen natuurlijk. Ik wil bij het beantwoorden graag een driedeling maken: feiten, beeld en ervaring. Als je praat over de feiten, dan worden we in de media een beetje op het pad gezet dat het gaat over één ziekte, met één remedie, waarnaar we onderzoek moeten doen en waarvoor we dan uiteindelijk één oplossing vinden. En als we maar genoeg geld inzamelen, dan ligt eigenlijk de oplossing voor kanker er al. In de realiteit ligt het natuurlijk ingewikkelder. Kanker is eigenlijk een verzamelnaam voor meer dan honderd verschillende ziekten met een gemeenschappelijke eigenschap: ongecontroleerde celdeling. Het functioneren van onze cellen, en de celdeling, wordt aangestuurd door informatie in ons DNA. Daar gaat iets mis. Dat gebeurt wel vaker en dan kan ons lichaam het zelf herstellen, maar soms ook niet en dan woekeren de cellen door.’

Als tweede noemde je beeld?

‘Ja, en dat is heel belangrijk, want het beeld dat wij hebben van kanker is heel vaak een beeld dat is ontstaan vanuit twee uitersten. Aan de ene kant hebben we het beeld van iemand die kaal, heel erg ziek, mager of juist opgeblazen door medicijnen, misselijk, bleek en zwak is. Aan de andere kant is er het beeld van de helden, vechters, overlevers: de krachtverhalen.’ Als coach is het volgens Inge belangrijk dat je je bewust bent van eigen beelden: ‘Wees je er bewust van dat het beelden zijn en dat het in werkelijkheid om mensen gaat. Die passen soms helemaal niet in die plaatjes, dus houd altijd je ogen open voor wie je voor je hebt. Als het gaat om kanker, dan heeft het net zoveel vormen als dat er mensen zijn.’

En het derde punt?

‘Het derde punt is de ervaring. Kanker raakt alle facetten van je leven. Voor veel mensen is het een hele diepe verlieservaring. De omgeving kan denken: je leeft toch nog? Terwijl mensen juist een rouwproces doormaken, omdat ze veel zijn verloren onderweg: toekomstbeelden, soms zijn er veranderingen in relaties, werk, veranderingen in je lichaam. Wat ook nog een belangrijk element is van kanker is dat kanker in aanleg vaak geen pijn doet, dus mensen worden overvallen. Ik had gisteren nog een gesprek met iemand die zei: “ik eet gezond, ik leef gezond, ik sport en opeens heb ik kanker, dat kan toch niet?”. Ook is er soms een kans dat het terugkomt, dan moet je leren leven met die onzekerheid.’

In 2009 kreeg je zelf te horen dat je kanker had. Wat kun je je nog herinneren van die dag?

‘Ik herinner me dat ik samen met mijn man naar de controle ging, want ik had iets ongewoons gevoeld in mijn borst en ik dacht: dat wil ik laten controleren. Van tevoren was ik onrustig, ik vertrouwde het eigenlijk niet, maar mijn man dacht juist: nou, even controleren en klaar is kees. Dat is me bijgebleven, dat we daar heel verschillend naartoe gingen. Kunnen omgaan met verschillen is een belangrijke taak in de relatie als een van beide kanker krijgt. Een ander belangrijk moment was dat ik na die controle eigenlijk binnen twee uur bij de chirurg zat die zei: “je hebt kwaadaardige kanker”. En dat ik toen dacht: ja, maar zo hoort dat niet te gaan! Het hoort zo te gaan dat je eerst twijfelt en dan horen er vervolgonderzoeken te zijn en dan heb ik de tijd om langzaam naar het slechte nieuws toe te leven. Maar dat was niet zo.’

Je werd er door overvallen?

‘Ja, blijkbaar heb ik dus ook zo’n soort beeld gehad, vanuit mijn onrust al, van: hoe zal het nou zijn als je te horen krijgt dat je kanker hebt? In mijn beeld zat daar tijd tussen en zaten daar allemaal fasen in, maar dat was niet zo. Er zat maar twee uur tussen, dus het overviel me.’

Wat zou je iemand adviseren, hoe zou iemand zich kunnen voorbereiden op zo’n moment?

‘Aan de ene kant zou ik zeggen: als je onrustig bent, neem je gevoel serieus, doe niet alsof er niets aan de hand is, voel maar wat er te voelen is. Aan de andere kant is er al direct een stukje levenskunst: blijf bij de feiten, want je kunt je nergens zoveel zorgen om maken als over iets wat er misschien in de toekomst wel kan zijn. Dat helpt, je realiseren: oké, ik voel me ongerust, ik maak me zorgen, maar ik maak me zorgen om iets waarvan ik nog niet weet of dat de realiteit is, dus ik probeer het ook binnen de perken te houden.’

En dan moet je het gaan vertellen aan je omgeving. Hoe ga je daarmee om?

‘Open en eerlijk vertellen wat er aan de hand is geeft de omgeving de gelegenheid om mee te leven. Dat kan fijn zijn, maar ook moeilijk. Niet iedereen leeft mee op een manier die je prettig vindt. Teveel contact zoeken, te weinig contact zoeken of bijvoorbeeld overladen worden met ongevraagde adviezen of verhalen over anderen, het komt veel voor. Cliënten zeggen wel eens: “Ik kan dat er niet ook nog eens allemaal bij hebben!” Heel voorstelbaar. Soms kunnen kleine tips al helpen zoals bijvoorbeeld iemand in een interview vertelt: “Achteraf had ik niet iedereen apart terug hoeven mailen, nu zou ik een mail voor iedereen schrijven.” Als je midden in een crises zit zie je soms de meest eenvoudige oplossingen over het hoofd.’

Meer over coaching rondom kanker, het boek dat Inge hierover schrijft en de bijdrage die coaches kunnen leveren.